Christoph Rasperger's 1577 Pamphlet "Ducentae Paucorum" listing 200 Protestant Interpretations of Christ's Words "This is My Body"

rasp_titelThis pamphlet, compiled a mere 60 years after the Protestant Revolt, shows clearly the disastrous results of private interpretation. The Catholic author Christoph Rasperger lists a total of 200 interpretations by Protestants of the words of Our Lord “This is My Body.”

CHRISTOPH RASPERGER.

Ducentae paucorum istorum, et quidem clarissimorum, Christi verborum: Hoc est Corpus meum;
INTERPRETATIONES; QUIBUS CONTINENTUR VOCUM NOVITATES, DEPRAVATIONES,
errores, haereses, contradictiones atque inventiones istorum Theologorum, qui Evangelico nomine glorianur, sacrilegae :

Ex propriis ipsorum scriptis fideliter collectae, a
M. CHRISTOPHORO RASPERGERO ANRASATENSI.

M. D. LXXVII.

I Cor. XIIII Non Dissensionis Deus, sed pacis.

 

 

 

PRAEFATIO AUTORIS

AUDITE COELI, ET OBSTUPESCE TERRA:

ECCE, PAUCIS ABHINC annis, post detestabile ac pestifera BERENGARII haeresin sopita atque extincta, rursus hac extrema infelicis mundi senectute, VERITAS CORPORIS ET SANGUINIS DOMINI NOSTRI IESU CHRISTI, a quibusdam insolentibus atque turbulentis hominibus in controversiam vocari coepit. Atqui DEUS Opt. Max. iusto suo iudicio vertiginis spiritum in medio illorum misit, ac linguas illorum, non fecus atque olim Babylonice Turis aedificatorum, adeo confudit & dissipavit, ut variis inter se opinationibus totisque, quod aiunt, castris in re Christiana dissideant. Andabatarum more, perpetuo pugnent, suas de religione sententias, commentationes ac responsa, quae interim pro fidei regula iactant atque venditant, tanquam in exercitu milites symbola & tesseras, in dies commutent, multas de fide leges figant atque refigant, & tande eo dementiae prolapsi, neque semetipsos amplius, neque sese invicem, aut quid quid loquantur aut sentiant, prorsus agnoscant vel intelligant. Ut mille distractiones atque alias taceam, numerare profecto licet plusquamducentas ab istis, qui de expresso DEI verbo, & vano Evangelii nomine mirifice gloriantur, haud ita pridem exortas, sibi tamen invicem repugnantes, ac foede inter se dissectas paucorum illorum clarissimorum CHRISTI verborum: HOC EST CORPUS MEUM, interpretationes, quas in hoc libello, ex diversis istorum quinti Evangelii buccinatorum scriptis fideliter collectas, universo orbi ante oculos proponere volui, ut vel sero tandem, Phrygum more, tot horrendis dissidiis, turbis, conflictationibus innumerisque malis edoctus sapere incipiat, & imposturas ac fraudes istorum improbissimorum planorum perniciosissimas cane peius & angueomnino fugitet. Meo sane iudicio nequaquam esset mirum, si coelum expavesceret, terra contremisceret, adeoque omnes creaturae, tot ac tantas in Christum eiusque augustissima Sacramenta blasphemias, & tot horribiles contumelais Sanctae Matri Ecclesiae nefarie ac petulanter impositas, visibili aliquo signo execrarentur. Tu Christiane Lector, si vere aeternaeque salutis et cupidus, hos nostros conatus boni consule, exitiales haereses detestare, atque intimis sensibus tuis DEUM precare pro nobis.

VOCUM NOVITATES, DEPRAVATIONES,
errores, haereses, contradictiones, & inventiones hominum sacrilegae, super verba Christi:

Hoc est Corpum meum.

CAPUT I. COMPLECTITUR MUTATIONES ET transpositiones verborum in textu.HIC, SIVE IN HOC LOCO, EST Corpus meum: ne sit identica propositio. Biblia Gallica Genevae: & notantur ab Heidelberg, in Conformit. (i)

Hic est Corpus meus, pro hoc, quia Hebraei careant neutro genere: Haec mutatio textus facta est, ut facilius subintelligi possit vacabulum panis. Luther in captivit. Babyl. & Bremenses notantur a Calvino in ult. admonit. contra Westphal. & in Epit. Mulbrun. Colloquii. (ii)

Hoc est sanguis meus, pro hic, quia in Graeco habeatur touto esti to haimamon, quasi touto aliud demonstret, quam sanguinem, Beza in annot. in novum Testamentum. (iii)

In meo sanguine, quod pro vobis effunditur. Beza, ut est apud Illyric. de test. Christi, dicit, aut esse soloecismum, ut referatur ad sanguinem, aut totam particulam, quod pro vobis effunditur, suppositam esse. (iiii)

Corpus meus est hoc, Swenckfeldius legit, ut vocabulum hoc, panem demonstret: citante Heshusio, & Petro Martyre in magno volum. (v)

Corpus meum est hoc, quatenus mensae accumbit. Carolstad. in Dial. de Eucharistia. (vi)

Corpus meum est hoc, id est, cibus spiritualis, ut Ioan.6. dicitur : Caro mea vere est cibus. Ioannes Langus in comment. ad Apol. 2. Iustini. (vii)

Corpus hoc meum est, ut dixit, destruite templum hoc, quasi demonstraret Corpus suum in naturali statu & subiecto. Pontanus in Francia Antarct. citante Villagagnone lib. de Eucharistia. (viii)

Accipite, edite, quod pro vobis datur, est Corpus meum. Notatur a Luthero in Confess. de Eucharistia. Calvin. in 2. defens. contra VVestphalum. (ix)

Hoc est corpus meum, quatenus pro vobis datur, Zuinglius in quadam epistola, & Oecolamp. ad Theobald. Billicanum. (x)

 

 

 

CAPUT II. COMPLECTITUR TRANSFORMATIONES & deputationes pronominis, Hoc.HIC PANIS, PROPRIE AC SINE figura, est Corpus meum. Luther. de captivit. Babyl. Heshur. & Bremenses, ut notantur in iudicio Melanchtonis de coena. (xi)

Hic panis est Corpus meum, sacramentali locutione & coniunctione, per Metonymiam signi & signati. Calvin. & Beza, in Heshus. (xii)

Hic panis est Corpus meum, ut significet, res inter seconiunctas. Martin. Kemnit. in repet. de coena, & in exam. part. 2. contra Concil. Trident. (xiii)

Hic panis est instrumentum, quo Christus nobis suum Corpus distribuit. Calvin. lib. de coena. (xiiii)

Hoc, id est, panis, est Corpus meum. Paulus Eberus in confess.de coena Domini. (xv)

Frustulum panis, ac populum vini, est Corpus meum, & sanguis meus. Petr. Martyr. in lib. Iudic. (xvi)

Hoc, quod scilicet demonstrabatur, est Corpus meum. Idem, in Dial. de utraque Christi natura. (xvii)

Magnopere commendo illorum fidem, qui explicant, hoc, id est, Corpus meum, demonstrative, nec referunt quidquam in his verbis ad panem vel Eucharistiam. Zuinglius de vera & falsa relig. (xviii)

In, sub, cum pane, est Corpus meum, ut pillula in ouo, vel ferina in pastillo. Brentius cum Suevicis ministris in Syntag. contra Oecolamp. Vnde & pastillarii fuerunt appellati. (xix)

Est in pane, vel cum pane Corpus meum, ut non intelligatur locus aut tempus, sed externum coene subiectum, remotum a Christi corpore, quod cum illo, vel in illo edi dicitur, non tanquam in illo existens, sed tanquam obiectum, coene actionibus circa panem exercitis. Ioan. Marth. Schmalcad. lib. de coena. (xx)

Cum pane est Corpus meum, ut(cum) non sit praepositio, sed adverbium temporis, & significet Corpus capi, quando capitur panis. Guiliel. Klebit. lib. de coena : & Brandeburgenses, ut habetur in disput. Heidelbergae habita, Anno 1560. (xxi)

Hic cibus, pane & corpore constans, est Corpus meum, ut sit propositio Sacramentalis, & duas res simul coniunctas demonstret. Matth. Illyr. in append. Valentini Erythraei in tabul. Confess. Aug. (xxii)

Circa panem est Corpus meum, ut aer circumfursus. Svvenckfeld. de dupl. statu Christi. Notatur a Luthero in Confess. Eucharistiae. (xxiii)

In hac actione, non tamen in pane, est & exhibetur Corpus meum. Bucer. in suis retract. Heidelberg. in Conformit.

 

 

 

CAPUT III. COMPLECTITUR MUTATIONES VEL additiones ad verbum,
Est
HIC PANIS SIGNIFICAT CORPUS meum. Zuinglius passim. Bernardinus Ochinus de coena Domini contra Vvestphal. Beza contra eundem. (xxv)

Hoc est Corpus meum, id est, hoc repraesentat Corpus meum. Zuinglius in I. Cor. 11. (xxvi)

Hoc est Corpus meum non absolute, & in actu primo, sed in actu secundo, et in operatione & energia. Schegkius, in resp. de duab. naturis in Christo. (xxvii)

Hoc est Corpus meum, non in proprio subiecto, nec in panis subiecto & materia, sed in obiecto coenae & actionum eius. Ioan. Matth. Schmalcad. lib. de coena. Svvenckfeld. citante Heshusio. (xxviii)

Hoc est Corpus meum, per transsubstantiatone, ut Papistae dicunt : Id enim testatur, Canon Missae apud illos, in quo aperte orat Sacerdos, ut pane mutatoipsum Corpus Christi fiat : & Bulgarus scriptor, ut nobis videtur, non stultus, diserte inquit, panem non tantum figuram esse, sed vere in carnem mutari. Haec sunt verba apologiae Augustinae Confess. primae editionis, de qua Heshus. Hunc apologiae errorem repudio atque damno. Heshud. de preferentia Corporis Christi in coena. Notandum, quod usque ad annum 1530. Lutherani transsubsta[n]tiationem communiter docuerunt, & simul Eucharistiae adorationem. Quam sententiam ego hic non ut errorem, sed ut contradictionem caeteris omnibus ex diametro repugnante refero: & inprimis illi sententiae Lutheri, quando dicit, pane & vinum transsubstantiari in Sacramento, articulum fidei esse a Papa conditum contra bulla Leonis, art. 27. (xxix)

Hoc Sacramento significatur Passio & mors mea ac communio cum omnibus sanctis. Bulling. in tract. de Eccles. Sacramentis. (xxx)

Hoc symbolum est & testificatio, quae spirituales gratias praefigurat. Calvinis in Catechis. Multa huius generis paulo infra citabuntur. (xxxi)

Zuingliani comparant propositionem: Hoc est Corpus meum, cum illa Geneseos: Septem vaccae, sunt septem anni, ex coena Christi somnium facietes. Kemnitius de coena Domini. (xxxii)

Hoc est Corpus meum, qualiter & in veteri paschate & manna illud filii Israel comederunt. Bulling. contra Schmidelinum. (xxxiii)

 

CAPUT IIII. COMPLECTITUR INTERPRETATIONES & additiones ad vocabulum,
Corpus.
HOC EST SYMBOLICUM CORPUS. Petr. Martyr & Calvin. passim. (xxxiiii)

Hoc est figura veri corporis. Zuingl. in praefat. ad regem Galliae & alibi. (xxxv)

Hoc est Corpus meum, id est, commemoratio corporis, quod pro vobis datur. Idem in I Cor 11. (xxxvi)

Hoc est Corpus meum, ibi, ubi est panis. Calvin. lib. 4. instit. cap. 17. & in I Cor. 11. (xxxvii)

Hoc est Corpus meum, id est, signum corporis mei. Sephan. Malescot. adversus Iesuitas, & Calviniste. (xxxviii)

Hoc est Corpus meum, id est, Sacramentum corporis mei. Hugonotae in Gallia. (xxxix)

Hoc est Corpus meum., visibile Sacramentum invisibilis corporis. Falso hoc glossema attribuitur Magistro sententiarum, a libro Anonymo, sub persona veri Catholici, editio 1572. (xl)

Hoc est Corpus meum, speciali modo existens in pane ad edendum, cum alias ubique sit. Brentiani in disput. de omnipresentia carnis Christi, contra Bullingerum & alios. (xli)

Hoc est Corpus meum, omnipraesens, & divinas omnes proprietates habens. Ibidem. (xlii)

Hoc est Corpus meum paneum. Campanus a Luthero notatus in confess. de Euchar. qui hanc interpretationem a Marcione sumpsit. (xliii)

Hoc est Corpus meum, id est, hic panis est corporalis creatura, a me creata : ideo appelo eam Corpus meum. Idem Campanus, citante Erasmo Albero contra Carolstad. (xliiii)

Hoc est Corpus meum, sub ratione immolationis. Carolus Molinaeus in annot. ad suam harmoniam. (xlv)

Hoc est Corpus meum, quod do vobis animo edendum, sicut panem ore. Petr. Martyr in tractat. de Euchar. Bucer. in cap. 26. Matth. (xlvi)

Hoc est Corpus meum in divinitatem transformatum. Swenckfeld. dedupl. statu Christi, de quo & Serverus a Beza notatur. (xlvii)

Hoc est Testamentum in corpore meo. Heidelberg. in conformit. & Calvinus soepe. (xlviii)

Hoc est abstractum quid a substantia corporis mei. Calvinus in ratione ineundae concordiae. (xlix)

Hoc est Corpus meum sine divinitate & sanguine. Post Nestorium, omnes nostra aetatis negantes concomitantia naturaru in Sacramento, ne admittant communionem sub una specie, & eiusdem adorationem. Calvin. libro. 4. instit. cap. 17. & Agenda German. Wirtenberg. Anno 1555. edita, negant Brentiani tantum esse sub altera specie, quantum sub utraque. (l)

Hoc est Corpus meum, ut cum illa sancta carne & sanguine Divinitas non sit inseparabiliter, coniuncta: Potest enim adesse Corpus sine sanguine, anima & divinitate. Bernardinus Ochinus de coena Domini contra Westphal. (li)

 

 

 

CAPUT V. DE VERBORUM CALUSULIS SUBINTELLIGENDIS in verbis Christi:Hoc est Corpus meum.
I. CLAUSULA.
SI A FIDELIBUS VEL A DIGNIS RECIPIATUR

HOC EST CORPUS MEUM, si a fidelibus recipiatur, etiam si reprobis, dummodo non Epicuraeis, profanis & penitus infidelibus, quia hi sola Symboly percipiut. Paulus Eberus in Confess. coenae Domini. (lii)

Spiritualiter & sola fide, a solis fidelibus Christus sumi, offerri tamen etiam impiis. Beza de omnipraes. carnis. (liii)

Hoc est Corpus meus, si fides adsit, sin minus, oblatio, quae recusatur ab indignis, Calvinus passim. & hypothetici nominati ab Unicordio in iuridicum Melanchtonis. (liiii)

Hoc est Corpus meum, etiam quando ab indignis manducatur, si nomine indignorum inteligantur homines, qui praediti quidem sunt vera fide, sedim becilliori, & qui vitae sunt solutioris, quam deceat Christianum hominum. Hieronymus Zanchus in miscel. (lv)

Contra has similesque sententias, recte Lutherus scribit in haec verba : Pro haereticis & proscriptis ab Ecclesia Dei serio habemus Zwinglianos, & omnes Sacramentomanitas, qui negant in venerabili Sacramento altaris, a dignis & indignis, ore corporali Corpu & sanguinem Christi sumi. Luther. libello edito Anno 1545. art. 27. & citatur a Swenckfeldio. (lvi)

 

 
II. CLAUSULA

IN USU TANTUM, SEU ACTIONE AUT MANDUCATIONE

HOC EST CORPUS MEUM IN PANIS usu, id est, quamdiu sumitur, in eo est Corpus meum. Lutherani & Bucerani in Colloq. Witteb. & in concordia Anni 36. (lvii)

In coena Dominica, non tam praesentiam, quam dispensationem corporis & sanguinis Christi agnoscimus. Schmidel. in. disp. Tubing. Anni 1564. cap. 55. (lviii)

Et recte dictum est, extra usum a Christo institutus, nihil habere rationem Sacramenti. Ibid. cap. 8. (lix)

Corpus Christi non esse, antequam manducetur. Usum, esse ipsam manducatione. Matth. Illyr. in apol. confess. Antuerp. (lx)

Esse Corpus Christi, etiam antequam in os veniat. Usum enim ipsam actionem sacrificii esse. Kemnit. contra Concil. Trid. (lxi)

Sumatur, inquit Brentius (in Paschate ubi dece aut. 20 millia cominicant) vasculum usitatus, & si evacuatus fuerit, iterum impleatur : Omne enim vinus, quod in coena Dominica porrigitur & sumitur, sanctificatum est, verbo Domini, in sanguinem eius. Brentius peric. 2. apol. cap. de Euchar. (lxii)

 

 
III. CLAUSULA.

POST CONSECRATIONEM, NON TAMEN UT PAPISTAE de consecratione sentiunt.

MINISTER CONSECRARE DICITUR, cum verborum institutionis recitatione, primam consecrationem ab ipso Christo. facta, Ecclesiae in memoriam revocat. Schmidel. in disput. Tubing. anni 64. (lxiii)

Theatrica verborum coenae decantatio, vim consecrandi in se nullam continet: quod Patres dicunt, sanctificationem & mysticam benedictionem, ad totam actionem est referendum. Ioannes Lascius contra Westphal. (lxiiii)

Recte dici, virtute verborum Christi, consecrari panem & vinum, virtute verborum Christi panem fieri Corpus, calicem sanguinem Christi, probal Westphalus ex concordi Patrum doctrina, lib. Recta fides de coena Domini. Interim tamen panis & vini substantiam idem in Sacramento manere vult. (lxv)

Nimis reverenter loquutur veterse, utentes Phrasi illa: Sacerdotes proprio ore Christi Corpus conficiunt. Magdeburgici, cent. 4. cap. 7. (lxvi)

Nihil aliud est consecrare, quam rem vulgarem & prophanam sacro & divino usui dedicare. Bernardin, Ochinus de ceona Domini contra Westphal. (lxvii)

Nihil aliud est consecratio, quam solenne testimonium, quo nobis terrestre & corruptibile signum Dominus in spiritualem usum destinat, quod fieri non potest, nisi clare ad fidem aedificandam resonent eius mandatum & promissio. Calvinus in harmonia, supra verba: Hoc est Corpus meum. (lxviii)

Non nullae Ecclessiae absoluta communione, quod reliquum est vini, tanquam si consecratum non sit, domum deportari, ibique a quolibet exhauriri sinunt: misceri quoque cum altero vino, quod tamen cum nullo seculorum omniu exemplo fiat. Luther. Epist. as Volserinum acriter reprehendit. (lxix)

Forma consecrationis Monasteriensium Anabapt. Accipe, ede, memento Domini. Eras. Alber. lib. 2. contra Carolstad. (lxx)

 

 

 

IV. CLAUSULA. NON TAMEN ESSE ADORANDUM, SUB SPECIE PANISAC FATEOR QUIDEM, QUOD QUEMADMODUM Deus quonda erat adorandus ad arca, ppitiatorii, quia receperat se exppitiatorio mandata sua daturum, non autem erat adoranda arca ipsa, ita & Christus filius Dei adorandus sit ad panem Dominicae coenae, quia promisit se ibi Corpus suum distributurum: non aute adorandus est panis ipse, quod esti ibi est Corpus Christi, tamen hoc non sumpsit pane min unitatem personae, sicut filius Dei assumpsit hominem. Brent. peric. 2. apol. c. de Euchar. (lxxi)

Non patitur Pomeranus adorari Christum, ne ut Deum quiden in Sacramento, ut neque in hominibus habitantem : flexis tamen genibus & cum reverentia, in signum gratiarum actionis, fidelis ad illud accedere, patitur. Pomeran. alias Bugenhag. in Psal. 3. (lxxii)

Dico liberum esse, Christum adorari & invocati sub Sacramento: Neque enim peccat, qui no adorat, neque peccat, qui adorat. Luther To. 2. Epist. ad Paulum Speratum. Et citatura a Westphalo in apol. de coena Domini. (lxxiii)

Adoramus Christum Iesum Dominum & Deum nostrum, secundum verbum & promissionem praesentem. Westphal. defens. altera contra Lascum. plaerique tamen Lutherani una adortione Christum, Deum & hominem non adorant. (lxxiiii)

Habent, inquit Calvinus, Apostolorum exemplum, quos non legimus prostratos adorasse, sed ut erant discumbentes, accepisse & manducasse: habent & usum fidelium in fractione panis, & apostolicam doctrinam in epistola ad Corinth. Donum pro datore colitur, & c. Calvinus contra Westphal. & alibi: cui & Petr. Martyr subscribens ait: Quid turpius est, quam frustulum panis, ac poculum vini, religiose colere. Martyr in lib. Iud. cap. 5. (lxxv)

Quia Eucharistia constat duabus rebus, terrena & coelesti, adoration & veneratio non debent dirigi ad elementa terrestria, panem & vinum, (quae remanent) sed ad Christum Deum & hominem, qui illa actione praesentiam suam, peculiari gratiae modo, instituit & declarat. Ita Luther contra Lovaniensi. art. 16. vocat Eucharistiam, Sacramentum venerabile & adorabile, & Chrysost. appellat tremenda mysteria , & tremendum calicem, &c. Kemnitius lib. de coena Domini. Pluribus sententiam istam suam idem prosequitur, part. 2. advers. Concil. Trid. nec male sentit, quod quidem attinet ad adorationem: pugnans in eo contra Illyricum & alios: qui & ipsi arto latriae Catholicos insimulant. (lxxvi)

 

 

 

CAPUT VI. DE TROPIS ET FIGURIS variis, excogitatis circa verba:Hoc est Corpus meum.
RECTE CONSTITUI TROPUM IN verbo EST, id est, significat, vel symbolum est, ut sit heterosis. Zuingl. de vera & falsa relig. Et Beza contra Heshusium. (lxxvii)
Tropum alii constituunt in pane & vino, quae subintelligunt, teste Hemmingio in Euchar. Theolog. (lxxviii)

Synecdochen esse in verbis, hoc est Corpus meum. Schmidel. in disput. Tubing. anni. 1564. Corpus scilicet accipiendum esse pro pane & corpore simul, partem pro toto. (lxxix)

Metonymiam esse in vocibus corporis & sanguinis, ut accipiantur pro figura corporis & sanguinis, signa pro rebus signatis. Calvin. lib. 4. instit. cap. 17. Zuingl. in I Cor. ii. (lxxx)

Panem symbolice vocari Corpus, quia symbolum est corporis Christi, ut metonymia in nomine panis, non in vocabulo corporis constituatur. Calvin. in harmonia, & in admonit. ultima contra Westphal. Idem tamen alibi mavult toti orationi metonymia, admiscere. (lxxxi)

Beza contra Heshusium negat tropum esse in voce corporis, sed in verbo, est, metaphoram collocat. (lxxxii)

Corpus & sanguinem metaphorica esse. Oecol. de Euchar. (lxxiii)

Qui explicant, hic panis est Corpus meus, synecdochen in subiecto ponunt. Schmidel. ubi supra. (lxxxiiii)

Qui explicant in, cun, sub pane & vino, metonymiam somniant continentis pro re contenta. Ibid. (lxxxv)

Nullum tropum esse, nec in pane, nec in vino, nec in corpore, nec in sanguine, nec in verbo, est. Nicol. Hemming. in Enchir. Theolog. (lxxxvi)

Qui verba Christi, hoc est Corpus meum, hic est sanguis meus, in tropicum sensum transferunt, necessario coguntur etiam transformare ista verba, Accipite, comedite, bibite: ut significent, credite, aut spiritualiter percipite, uniamini, fide in coelum euolate, de substantia carnis meae haurite, fide apprehendite, manducationem factam obsignate. Ita passim Calvinistae. (lxxxvii)

 

CAPUT VII. COMPLECTITUR INTERPRETATONES verborum, HOC EST CORPUS MEUM.quae tantum ab altaribus removent Corpus & sanguinem Christi, quantum distat coelum a terra: praeter supra citatas multas alias.
HOCE EST CORPUS MEUM IN coelo positum, tam dissitum a pane, quam coelum a terra. Calvin. in Hesh. & Beza in I. declamat. Pissiaci habita. (lxxxviii)
Hactenus praesentiam corporis & sanguinis ponimus, non quod nunc sit in terra Christi caro, sed quod manens in coelis, nobis tamen, per fidem, in coelum utque evectis, vere per Spiritus sancti omniapotentia communicetur in vitam aeternam. Beza lib. 1. de re Sacrament. (lxxxix)

In coena, per fidem, excipi efficiam quandam atque vim de coelo fluentem, de carne Christi sita in coelo. Zuinglianos idcirco non recte sentire, qui nos tantum faciunt spiritus Christi, participes, praeterita carnis & sanguinis mentione. Calvin. lib. 4. instit. cap. 17. (xc)

Adest Corpus meum spirituali praesentia & participatione. Ibid. & in cap. 4. ad Ephes. (xci)

Christu fideles suos in Ecclesia, no alio cibo & potu alere & fovere, que illo ipso vero suo corpore ac saguine, quae pro nobis obtulit in cruce, ita tamen, ut nihil necesse sit illa vel visibiliter, vel invisibiliter, corporaliter tamen & ineffabiliter descendere. Spiritualiter enim per fidem, vero corpore & sanguine Domini vere participiant, & Christo uniuntur omnes electi. Bulling. tract. de multis mansionibus. (xcii)

In sacra sua coena iubet me Christus, sub symbolis panis ac vini, Corpus & sanguinem suum sumere, manducare ac bibere, nihil dubito quin & ipse porrigat, & ego recipiam. Sequitur : Ego vero nego posse comedi absque fidei gustu, vel si cum Aug. loqui magis placet, nego plus referre homines ex Sacramento, quam vase fidei colligant. Calvin. lib. 4. instit. cap. 17. (xciii)

Hoc est Corpus meum, id est, hic, cibus est testamentum in meo corpore: ita Lucam interpretari ait Beza, cum ait: Hoc poculum est testamentum in sanguine meo. Beza in novum testamentum. (xciiii)

Essentiale Corpus, corpoream ac sensibilem carnem nos edere in Sacramento, negat Zuinglius lib. de vera & falsa Relig. (xcv)

Nos, Christi Corpus in coena edi, & sanguinem eius bibi, nequaquam negamus, illud vero spiritualiter per fidem fit. Zuingl. & Oecolamp. in actis disput. Bernensis. (xcvi)

Christum credimus vere esse in coena, imo non credimus vere esse Domini coenam, nisi Christus adsit, sed quod Corpus eius ea dimensione edatur, qua isti dicunt, id vero est a veritate & fidei ingenio alienissimum. Zuinglius. ibid. (xcvii)

Ex verbis: Hoc facite in mea comemorationem, contendunt etiam verbis illis: Hoc est Corpus meum, in coena nihil aliud praecipi, quam memoriam passionis animo esse recolendam. Calvinistae. (xcviii)

Interest quidem Christus coenae, non tantum divinitate ac spiritu suo, verum etiam corpore & sanguine, praesentia utique non reali, corporali & substantiali, sed praesentia fidei, quae facit illa esse praesentia, quo ad spiritum & animum credentium, quae locorum spatio maxime distant. Petr. Martyr dial. de utraque in Christo natura. (xcix)

Manducare Corpus Christi, ac eius sanguinem bibere, est vere efficaciter credere, illa nostri caussa fuisse a Deo in mortem crucis tradita. Ibid. (c )

Haec tota coenae actio symbolum est, non tantum corporis & sanguinis, sed mortis & effusionis, quae facta est pro vobis. Viret. lib. 7. de Sacram. cap 9. (ci)

 

EODEM PERTINENTESHAEC EST COMMUNIO IN MEO corpore, non iuxta substantiam suam naturalem, sed iuxta meritum passionis meae & mortis, ac gloria admirandae resurrectionis. Ioannes a Lasco apud Melancht. in iudicio de coena Domini. (cii)

Haec est qualitas mei corporis vobis delata, a quibus substantaim accepi. Id. in tract. de Eccles. Sacramentis. (ciii)

Hic est canalis Spiritus sancti, per quem, quicquid est Christu, ad nos descendit. Calvin. libro 4. instit. cap. 17. (ciiii)

Panem Corpus Christi esse intelligo, quia foedus est in corpore, in eo scilicet ut coalescamus cum Christo in uno corpore. Ibid. (cv)

Haec caro est canalis vitae. Ibid. & in cap. 6. Ioanis. (cvi)

Haec est protestation & mnemosynom meorum beneficiorum. Bucer. in apol. de doct. coenae Domini. (cvii)

Haec est virtus & gratia spiritualis mea. Calvin. in cap. 26 Matth. super illud, Pauperes semper habebitis, & c. (cviii)

Hic panis est symbolum, qualitatis alicuius & virtutis a corpore meo, quae in coena per fidem, extra panem, recipitur. Eo recidunt Calvinistae Catholicis argumentis oppressi. Liber anonymus sub persona veri Catholici editus. 1572. (cix)

Hoc est symbolum promissionis meae de carne mea. Calvin. in ratione ineundae concord. (cx)

Hoc est symbolum, quod testatur nos ab uno eodemque corpore esse redemptos. Oecolamp. ad Eccles. Sueviae. (cxi)

Hoc est symbolum sacrum gratiae & redemptionis meae, quod post me vobis relinquitur. Bulling. in I. cor. 10. (cxii)

Hoc est testimonium & obsignation corporis pro vobis traditi. Idem in tract. de Eccles. Sacram. (cxiii)

Est obsignation seu confirmatio gratiae iam receptae. Calvin. lib. 4. instit. cap. 14. (cxiiii)

Hoc est pignus mei corporis: Francisco Stancaro asscribitur, sed est Calvinistarum interpretatio communis. (cxv)

CAPUT VIII. COMPLECTITUR INTERPRETATIONES, quae Christi Corpus in Sacramento relinquunt, sed simul & panem.NON COGITAMUS ASCENSUM vel descesum, sed retinemus verba Christi, hoc est Corpus meum. Luther epist. ad Helvet. (cxvi)

Panem verum esse Corpus Christi. Heshus. citante Melanchtone epist. ad Comitem Palat. (cxvii)

Panem esse substantiale Corpus Christi. Bremenses ibidem. (cxviii)

Proferendo panem, dico me proferre Corpus meum contentum in eo sine illa figura, sicut proferendo bursam, dico hoc esse argentum. Wirtenberg. in colloq. Mulbrun. & Matth. Illyr. in demonstrat. (cxix)

Tantum demonstro corpus meum, neque significo panem esse Corpus, aut factum esse Corpus meum. Wirtenbergenses in colloq. Mulbrun. & Illyr. in appendice. (cxx)

In Eucharistia duabus rebus composita, seorsum una demonstratur, ut in ferro dici potest separatim, hic est ignis, & hoc est ferrum, sine figurata locutione. Matth. Illyr. in fideli admonit. & in demonstrat. (cxxi)

Virtute verborum Christi panen fieri Corpus, & calicem fieri sanguinem Christi, recte dici a Patribus. Ioach. Westphal. lib. recta fides de coena Domini. (cxxii)

Corpus una cum pane in Eucharistia uniri Sacramentali unione, comunis est Lutheranorum haeresis. (cxxiii)

Suum verum Corpus & verum sanguinem, iuxta modum perfectionis per unionem hypostaticam acquisitum, discipulis suis cum pane & vino Christus distribuit. Schmidel. in disput. Tubing. anno 64. cap. 46. (cxxiiii)

Veritatem corporis in Eucharistia, Magdeburgici in centuriis suis per singulas aetates ex Patribus probant, ea testimonia omittentes, in quibus expresse Patres panem manere negant. (cxxv)

Haec est substantia corporis cum gratia energia & efficacia inseparabil. Sienergistae apud Unicord. in iudicium Melancht. (cxxvi)

Haec est visibilis species panis, Sacramentum invisibilis corporis. Libel. anonymus sub persona veri Catholici editus, anno 1562. falso asscribit Magistro sententiarum. (cxxvii)

HAEC EST COMMUNICATIO seu participatio corporis, koinonia, sicuti Paulus locutor. Beza contra Heshusium. (cxxviii)

Vocabulum koinonia declarandum est. Non dicit mutari naturam panis, ut Papistae dicunt, non dicit, ut Bremenses, panem esse substantiale Corpus Christi, non dicit, ut Heshusius, panem verum esse Corpus Christi, sed esse koinoniam. Melancht. ad Comit. Palat. (cxxix)

Haec est participatio corporis mei, si fides adsit. Calvinus, & qui hypothetici vocantur, apud Unicordium. (cxxx)

Hoc est symbolum, quo vera corporis mei communicatio exhibetur fidelibus. Bulling. in I Cor. 10. Calvin. lib. de coena, & in consensu cum Tigurinis. (cxxxi)

Hoc est verissimum Corpus Christi, ut verba sonant. Calvin. lib. 4 instit. cap. 17. & in I Cor. 11. (cxxxii)

Dicimus Christum tam externo symbolo, quam Spiritu suo, ad nos descendere, ut vere substantia carnis suae & sanguinis sui, animas nostras vivificet. Ibid. (cxxxiii)

Hic est canalis corporis mei. Bucer epist. ad Episcopum Erphord. (cxxxiiii)

Hic panis est signum efficax corporis mei, & participationis in eo. Heidelberg. in Conformit. (cxxxv)

Verbis menti demonstratur Corpus, sicut panis digito sensibus, ut propria & non figurata sit locutio, & tantum demonstretur Corpus. Illyr. ex Bucero. lib. de fideli admonit. (cxxxvi)

Haec est communicatio passionis & immolationis meae. Carolus Molinaeus in annot. ad suam harmon. (cxxxvii)

Haec est societas vobis gratuito delata, vis[uis] & usus illius in corpore meo. Ioannes Lascius tract. de Eccles. Sacram. (cxxxviii)

Haec unio cum tota persona Christi, ut Corpus significet, quicquid est Christus. Beza. in solut. 17. contra Illyr. (cxxxix)

 

CAPUT X. COMPLECTITUR EXTRAVAGANTES & absurdas alias interpretationes.HOC EST MYSTICUM CORPUS meum, seu Ecclesia sanctorum redempta meo corpore. Bulling. in tract. de Eccles. Sacram. Calvinus in cap. 5. ad Ephes. (cxl)

Haec actio est Corpus meum, id est, societas sive communionis Sacramentum in corpore meo. Lascius in tract. de sacram. (cxli)

Haec est mea humana natura. Zuingl. in expos. rei Euchar. (cxlii)

Haec est divinitas seu spiritus, qui vivificat. Ibid. (cxliii)

Haec est mors et passio mea. Zuingl. lib. 2. de institut. coenae. (clxiiii)

Hoc est fidei Corpus, seu fides de me. Ibid. (cxlv)

Haec est commemoratio corporis mei. Zuingl. in respons. ad Confess. Lutheri. Oecolamp. ad Theobald Bullicanum. (clxvi)

Haec est tessera societatis Christianae. Zuingl. citante Bucero in epist. ad Episcopum Erphord. & Heidelberg. in Conformit. (clxvii)

Hoc est signum, quod admonet vos, quomodo Corpus Christi pro vobis traditum vos vivificet. Oecolamp. de dignit. Euchar. (clxviii)

Hoc admonet vos de corpore Christi edendo per fidem. Silesiorum Confessio, citata a Luthero in magna Confess. de Euchar. (cxlix)

Hic panis est tessera nuda communitatis & nudum testimonium participati corporis. Swenckfeld. ut citant Heidelbergenses in Conformit. coenae. (cl)

Haec coena est tessera & arrabo corporis mei. Stancarus in Polonia, ut notat Staphyl. de Lutheran. concordia. (cli)

Verba, hoc est Corpus meum, concionem esse tantum de corpore & sanguine Christi, quod videlicet sint hoc, quod panis & vinum, id est, cibus & potus. Schwenckfeldiani referente Schmidelino in disput. Tubing. anni. 1564. (clii)

In haec coena, quatenus est coelestis actio, & non quatenus externa & terrestris, est Corpus meum. Calvin. in Heshusium. Heidelberg. in Conformit. Beza in apol. ad examen doctrinae Calvinianae de coenae. (cliii)

Hoc est Corpus meum, id est, hic sedet Corpus meum. Carolstad. citate Albero contra Carolstad. part.2. (cliiii)

Hic festus dies, seu caeremonia ista, ist commemoratio seu gratiarum actio pro corpore meo passo. Urban. Regius in Epist. Clingii ad ipsum. (clv)

Hoc est Corpus meum, id est, hic panis est corporalis creatura a me creata. Campanus citante Erasmo Alber. contra Carolstad. part. 2. (clvi)

Hoc est Corpus meum, id est, sic vel talis res est Corpus meum, nimirum ut cibus. Swenckfeld. ep. de dissent. Lutheri & Zuinglii. (clvii)

Christus Dominus eo tempore cum diceret, hoc est Corpus meum, non tenuit in manu panem, sed discipuli iam ante comederant. Idem de potu intelligendum. Swenckfeld. ibid. (clviii)

Hoc est Corpus meum, id est, hic meus est panis. Anabaptistae citante Westph. lib. recta fides de coena. (clix)

Hoc est verbum meum, cui credatis. Ministri Antuerpienses in lib. de ruina Romanae Ecclesiae. (clx)

Verba haec, pro vobis: Item, effunditur in remissionem peccatorum, potissima sunt huius Sacramenti pars, & ceu caput, quibus qui credit, ille omnia ea consequitur, quae promittunt, nempe remissionem peccatorum. Luther. in minori Catechis. (clxi)

Haec est coena instituta forma, ceremonia, ips[CHECKCHECKCHECK]aque externe actio. Lascius in tract. de Eccles. Sacramentis. (clxii)

Haec est est visibilis extremae voluntatis meae contestatio. Ibidem. (clxiii)

Hoc est Corpus meum post communem coenam administrandum, veste nihil mutata, super mensam, pane communi, eoque fracto, sedentibus, qui communicant, & accipientib. in manus. Id postulare institutionem Christi, & Paulum praecipere, illis verbis : Accepi a Domino, quod & traditi vobis. Bernard Ochinus de coena Domini contra Westphal. Calvinus tamen in 26. Matth. apud Marlorat. negat Christum exemplo suo praescribere voluisse, ut post coenam sumeretur. (clxiiii)

 

CAP. XI. COMPLECTITUR ADVERBIA, VERE, SUBSTANTIALITER, Corporaliter, Realiter & c. Praepositiones, in, sub, cum, Adiectiuum. praefens. DE COENA DOMINI DOCENT (Protestantes) quod Corpus & sanguinis Domini vere adsint & distribuantur vescentibus in coena Domini, & improbant secus docentes. Ex prototypo August. Confess. Carolo Caesari oblatae, art. 10. (clxv)

Petrus Martyr. seorsim ab illo: Respondeo pro mea parte corporis Christi non esse vere & substantialiter alibi quam in coelo: non tamen inficior Christi Corpus & sanguinem illius verum, quae pro salute humana tradita sunt in cruce, fide ac spiritualiter percipi a fidelibus in sacra coena. Ibid. (clxxvi)

Ego quamuis substantia carnis animas nostras vere pasci fatear, substantialem tamen praesentiam repudio. Calvin. in 2. defens. contra Westphal. (clxxvii)

Dico in coenae msyterio, per symbola panis & vini, Christum vere nobis exhiberi, adeoque Corpus & sanguinem eius, in quibus omnem obedientiam pro comparanda nobis iustitia adimplevit, quo scilicet primum in unum Corpus coalescamus cum ipso: deinde participes substantiae eius facti, in bonorum omnium communicatione virtutem quoque sentiamus. Ibidem Calvin. lib. 4. instit. cap. 17. (clxxviii)

Christum substantialiter adesse & praesentem esse coenae, ipsi scilicet actioni, non elementis. Ioannes a Lasco contra Westphal. (clxxix)

Christi Corpus in coena sua vere a fidelibus & substantialiter atque essentialiter manducatur, & sanguis illius vere bibitur per vivam fidem. Swenckfeld. epist. de dissens. Lutheri & Zuinglii. Intelligit autem Corpus & sanguinem, deificata seu in Deum transformata. (clxxx)

Christum Deum & hominem in divina & humana natura in actione coenae Dominicae vere & substantialiter praesentem nemo negat. Kemnit. 2. part. exam. in Concil. Trid. in dubio autem relinquit, an per modum ubiquitatis. (clxxxi)

Formari a multis in mutis atque egenis elementis localem delitescentiam sive inclusionem: hoc est Corpus meum, id est, localiter in pane delitescit sive includitur. Ioannes a Lasco contra Westphal. (clxxxii)

In coena Domini contineri Corpus & sanguinem Christi vere, realiter, substantialiter, addo etiam corporaliter, non quidem corporali & visibili modo, sed, sicut Paulus utitur, somatikos, ut opponitur obumbrationi. Brentius peric. 2. apol. (clxxxiii)

In, sub, cum, realiter & essentialiter, ore etiam & manibus Corpus & sanguinem corporaliter sumi. Reprehenduntur a Beza de omnipraes. carnis. (clxxxiiii)

Corpus Christi in pane, cum pane, sub pane distribui. Cur in Sacramentali hac unione, inquit Schmidel, explicanda non liceret nobis dicere, cum pane, in pane, sub pane esse Corpus Christi, cum ipse Christus dixerit, hoc est Corpus meum. Schmidel. in disput. Tubing. anni. 64. cap. 66. (clxxxv)

Cum in Confessione Augustana Lascius admittit, sed ut referatur non ad praesentiam corporis, sed ad tempus actionis. Ioannes a Lasco contra Westphal. (clxxxvi)

Hoc est Corpus meum, personaliter, non definitive. Schmide. in disput. Tubing. anni. 64. negat Christum praesentem in Euchar. definitive: Possit, inquit, hoc modo praesens esse, si vellet: Vult personaliter praesentem esse tantum. cap. 51. & 52. (clxxxvii)

Contra Lutherus: Hoc est Corpus meum, non localiter, sicut stramen in facco, aut vinum in dolio, sed definitive, certo & corporaliter. Luther. in Confess. minori. (clxxxviii)

Ita dico de corpore Christi, illud non esse praesens corporibus nostris, praesens autem esse esse mentibus. Hieronymus Zanchus in miscel. (clxxxix)

 

CAPUT XII. COMPLECTITUR ACADEMICAM conclusionem ex hactenus commemoratis scriptoribus, significans, certum sensum verborum Christi:HOC EST CORPUS MEUM,
nullum habere
CALVIN, INSTIT. LIB. 4. CAP. 17. De modo quaestio est, quia Christum (Lutherani) ipsi in pane locant : nobis autem non ducimus fas esse eum de coelo detrahere. (cxc)

Melanchton epist. ad Comit. Palat. fatetur sibi arridere sententiam eorum, qui novam academiam hoc loco inducunt, consulitque, ne de verbrum Christi proprietate, tanquam de fidei articulo, simus soliciti vel contentiosi, cuique liberam expositionem, dummodo publica contentio vitetur, relinquentes. (cxci)

Pomeranus in libello, quem suam, de Sacramento corporis & sanguinis Christi, sententiam inscripsit, dicit se credere, neminem posse modum hunc scrire, neque aliquem debere esse solicitum, ut sciat quomodo Christus sit in Sacramento, quando ex verbo Christi hoc non intelligatur. Citatur locus a Bucero in Sophoniam. (cxcii)

Confessio Tigurina in epilogo, comparat suam adversus Lutheranos contentionem cum dissensione Pauli & Barnabae, non obstante, quod Lutherus eiusque sequaces eos pro haereticis habeant & anathematizent. Luther. in peculiari scripto contra Zuingli. ante mortem edito. (cxciii)

Ioannes a Lasco contra Westphal. Controversia de coena Domini minorem sibi semper visam fuisse, quam ut huius nomine Ecclesiae Evangelium Christi profitentes scindi, aliique ab aliis iudicari debeant. Unde etiam Confess. Tigurina autore Bulling. recens edita, solis ubiquitariis non esse oblatam a Zuinglianis fraternitatem iactat. (cxciiii)

Kemnitius contra Concil. Trident. concedens praesentiam Christi in Eucharistia, de modo non vult quicquam a Concilio definiri, sed cuique liberam relinqui suam sententiam. (cxcv)

Nihil interest, sive sit Corpus, sive non sit. Nam non est articulus fidei, nec de eo est digladiandum. Citatur a Luther. in Confess. Euchar. (cxcvi)

Swenckfeld. in Dominicam 2. post. Trinitatis. Neminem, ut aliter credat, quam velit, quia fides persuaderi debeat, non cogi. Est haec quasi generalis gnome hodie sectariis omnibus, cum in omnibus aliis, tum vel maxime in articulo de Eucharistia. (cxcvii)

In hoc tamen plaerique conveniunt, quod ubiquitatem humanae in Christo naturae adversus Schmidelinum & Brentium fortiter damnant: quam Philip. Melancht. vocat portentosum dogma, ignotus eruditae vetustati. epist. ad Comit. Palat. Calvinus lib. 4. instit. cap. 4 tolerabiliorem esse censer Papistarum de transubstantiatione opinionemm, quam sit Ubiquitariorus opinio. Georg. Maior similiter in concionibus suis subinde. Beza contra Brentium, Henricus Bullinger contra Schmidelinum, Petrus Martyr, de utraque in Christo natura, &c. Wittenberg. in suo Grundfest. (cxcviii)

In Confess. Tigur. Lutheri verba citantur, de Zuinglianis. Sie haben ein eingeteuffelt/uberteuffelt und durchteuffelt lästerliches Herz: & cum execratione Zuinglianismi dicitur mortuus. Idem tamen epist. ad Argentinen. ita scribit: Hoc diffiteri nec possum, nec vollo, si Carolstadius, aut alius quispiam, ante quinquennium mihi persuadere potuisset, in Sacramento praeter panem & vinum esse nihil, ille magno beneficio me sibi devinctum reddidisset, &c. cum probe nossem, hac re Papatui cumprimis me valde incommodare posse. Ex quibus verbis fatis intelligi datur, nec ipsum aeque constantem in sua de pane & corpore opinione semper fuisse. (cxcix)

ISTA SECTARUM PUGNANTIA, inquit Lutherus, loquens de discordia orta inter Sacramentarios super interpretatione verborum Christi, hoc est Corpus meum, signum est, Sathane esse, quod docent, eo quod spiritus Dei, non sit dissensionis Deus, sed pacis. Luther. epist. ad Michaelem Stifel. Quod Luther. de Sacramentariis, id nos sentire aequum est de sectariis omnibus, quorum haereses, contradictiones, & sacrilegas vocum novitates ad 200. circiter recensuimus. Cauteriatam a Sathana conscientiam habeant est necesse, qui in medio sole caligantes verba Christi, hoc est Corpus meum, in tam varias interpretationes mundo antea in auditas & novas trahentes, non intelligunt. Misereatur errantium Deus. (cc)

 

Laus Deo, virginique matriINGOLSTADII
EXCUDEBAT ALEXANDER WEISSENHORN CUM Co. HAEREDIBUS SUIS. M.D.LXXVII.
 

COROLLARIUM

CAP. IX COMPLECTITUR AMBIGUAS INTERPRETATIONES, quae tamen Christi Corpus essentiale putantur excludere.

 

 

Tags: , , , , , , ,

Leave a comment